Laten we even stilstaan bij de inhoud van de verklaring. Wat zijn de belangrijkste rechten? De verklaring somt ze op:

Die rechten zijn: gelijkheid, vrijheid, veiligheid, eigendom en het recht om je te verzetten tegen onderdrukking.

Over het eerste recht, gelijkheid, zegt de tekst: Alle mensen worden met gelijke rechten geboren. Deze rechten zijn natuurlijk en kunnen niemand worden afgepakt.

En over vrijheid: Vrijheid betekent: dat iedereen mag doen wat hij wil, zolang hij daarmee de rechten van anderen niet schaadt. Een eenvoudige regel is: doe een ander niet aan wat je zelf niet zou willen overkomen. (Tot zover kon iedereen het er wel mee eens zijn.)

Bij de vrijheid hoort ook vrijheid van meningsuiting en persvrijheid: Iedereen heeft het recht zijn mening te uiten, bijvoorbeeld via de pers of op een andere manier. (Dat is natuurlijk makkelijk als de mensen alleen maar dingen zeggen waar de bestuurders het mee eens zijn)

En godsdienstvrijheid: Iedereen mag zelf kiezen hoe hij God wil dienen, of juist niet. Niemand mag daarin gedwongen worden. (Dat zou bij sommige groepen wel eens moeilijk kunnen vallen.)

De veiligheid wordt uitgewerkt op de volgende manier: Veiligheid betekent: dat niemand je mag hinderen in het gebruik van je rechten of je wettig eigendom. Over eigendom wordt ook nog gezegd: Niemand mag worden gedwongen om iets van zijn eigendom op te geven voor het algemeen belang, tenzij het volk (of zijn vertegenwoordigers) dat beslist en er een schadevergoeding tegenover staat.

En dan heb je nog de politieke rechten: Alle mensen zijn gelijk, dus iedereen mag worden gekozen voor een openbare functie. Alleen iemands deugd en bekwaamheid tellen mee. (Maar als het nou eens ging om mensen met het verkeerde geloof? Of van de verkeerde partij?) Iedereen heeft stemrecht bij het maken van wetten, rechtstreeks of via gekozen vertegenwoordigers. En een algemeen principe: De hoogste macht (soevereiniteit) ligt bij het volk. Geen enkele groep binnen het volk mag die macht alleen voor zichzelf opeisen.

Dat is het wel zo’n beetje. De rest is uitwerking en uitleg.

DAB

U bevindt u op de Rondleiding Grondrechten. Voor het vervolg klik HIER.