In 1530 bezocht de Westbroeker Jacob Jansz. als pelgrim Jeruzalem. We weten hoe hij eruit zag: de beroemde schilder Jan van Scorel (1495-1562) laat ons dat zien in het schilderij (onder aan deze post afgebeeld) van de Negen leden van de Utrechtse Jeruzalembroederschap, waarop Jacobsz. als zesde van links staat. Op het detail hierboven staat hij in het midden (Centraal Museum Utrecht).
We zien – in de woorden van historicus S. Muller Fzn. – ‘Kort krullend zwart haar en een korte baard onder de kin. Zwarte kleding; een klein gouden kruisje.’
De Jeruzalem broederchap van Utrecht bestond exclusief uit mensen die een bedevaart naar Jeruzalem hadden gemaakt. Het gezelschap was op het moment dat Van Scorel Jacob Jansz. schilderde al 136 jaar oud. Het was opgericht in 1394. Van Scorel schilderde zeker vier maal een reeks leden van de Jeruzalem broederschap, inclusief het schilderij waar Jacob Jansz. op staat. Het hieronder afgebeelde gezelschap van negen leden is een van deze vier schilderijen. Jacobsz. is de enige die geen palmtak vasthoudt. Onder ieder van de afgebeelde personen schilderde Van Scorel een korte beschrijving. Uit het ‘onderschrift’ bij Jacobsz. kan men opmaken dat deze nog voordat het schilderij af was, al was overleden. (Bij een van de afgebeelde pelgrims – de meest rechtse – staat dat hij in 1535 nog in Jeruzalem was. Onder de afbeelding van Jan Jacobsz. staat te lezen :
‘Uut die Westbroeck ben ic Iacob Iansz. gehete / Te ierusalem was ic alsmē screef bloot / Vyfthien hondert en[de] dertich mē laet u weten / Twee iaren daer aen wast dat ic bleef doot.’
Verder is niets over Jan Jacobsz. bekend.
AD
Litteratuur: mr. S. Muller Fzn., De schilderijen van Jan van Scorel (Utrecht 1880) 33-37, m.n. 36.
De site van het Centraal Museum in Utrecht, s.v. ‘portretten van negen leden van de Utrechtse Jeruzalem broederschap’.
Negen leden van de Utrechtse Jeruzalem broederschap (Centraal Museum)
