Het is merkwaardig dat in de volksmond veel benamingen van beroepen het woord ‘boer’ bevatten, misschien omdat ze vroeger iets met het boerenbedrijf te maken hadden. Je kunt je dat voorstellen voor de melkboer, de schillenboer en de aardappelboer, maar minder voor de voddenboer en de sigarenboer. Enkele van die beroepen zijn verdwenen.

Een belangrijke verschuiving vond plaats van de landbouw naar andere beroepen, vooral naar de dienstensector. Daarmee heeft ook de trek van het platteland naar de stad te maken. In de akkerbouw is veel veranderd door de invoering van landbouwmachines en in de veeteelt veroverde de intensieve veehouderij een plek. Ruilverkaveling zorgde voor een betere verdeling van de grond. Met veel minder mensen kan men nu meer produceren, maar daar worden de laatste jaren wel vraagtekens bij gezet.

De laatste driekwart eeuw zijn er grote veranderingen geweest in de manieren waarop mensen hun brood verdienen. Sommige beroepen komen wat minder voor dan vroeger, zoals marktkoopman en andere zijn praktisch verdwenen zoals de opkoper van hazen- en konijnenvellen die luid roepend met de fiets of met de bakfiets door de straat kwam.

De welvaart van het gemiddelde gezin werd vier keer zo groot; een ontwikkeling die in de geschiedenis ongekend was. Dat had belangrijke gevolgen voor het consumptiepatroon en de bedrijven, en dus voor de beroepen..

De komst van geautomatiseerde systemen en computers maakte een einde aan sommige werkzaamheden zoals het werk van de kwitantieloper en de huisbaas die zelf de huur kwam innen. Bij de vrouwen verdwenen de telefoniste die in een centrale de telefoongebruikers met elkaar verbond en de typiste die in een lange rij tafeltjes routinehandelingen verrichtte. Ook de stenotypiste was niet meer nodig. Wel nam de deelname van vrouwen aan het arbeidsproces aanzienlijk toe..

In veel winkels voerde men zelfbediening in, zodat er minder behoefte was aan toonbankpersoneel en winkelbediendes. Nieuwe beroepen ontstonden in de automatisering en de dienstensector. Ook de komst van ‘gastarbeiders’ vanaf de jaren vijftig veranderde het landschap van de human resources.

In dit hoofdstuk behandelen we onder meer de melkboer die langs de deuren kwam, de broodbezorger, de kolenman, de voddenman, de schillenman, de scharensliep en de gemeenteveldwachter.

DAB

U bevindt u op de Rondleiding over nostalgie. Voor het vervolg klik HIER.