Voorjaar 2013 zond omroep Max de serie Oorlogsgeheimen uit: een televisieserie over zoektochten naar het verleden. In de aflevering De knokploeg van mijn vader, stond het verzetsverleden van Jan van der Gaag centraal. Zijn zoon Ernst van der Gaag had nooit geweten dat zijn vader deel had uitgemaakt van een tweetal verzetsgroepen op de Utrechtse Heuvelrug. (Foto: Verslag van de mislukte overval door een lid van het Verzet.)
In april 1944 deed zijn knokploeg tot tweemaal toe een poging om bonkaarten te ontvreemden uit het gemeentehuis van Maartensdijk. Die bonkaarten waren nodig om de vele onderduikers van dat moment te verzorgen. Daartoe moesten ze vooraf het politiebureau overvallen. De eerste poging mislukte.
Het onderstaande fragment uit de gedramatiseerde documentaire laat zien hoe een en ander in zijn werk is gegaan. Jeroen Kemperman van het NIOD geeft een korte toelichting op het dossier. De hoofdrollen zijn Jan van der Gaag, ‘Kleine Kees’, ‘Duitse Hans’, een deserteur uit het Duitse leger, en agent Klaassen. Deze laatste bleek aan de goede kant te staan. Hij liet zich op het politiebureau gijzelen door Van der Gaag om de overvallers gelegenheid te geven, de bonkaarten in het gemeentehuis van Maartensdijk te bemachtigen.
Daarom slaagde de tweede poging wel en de mannen maakten een groot aantal bonkaarten buit. Jan van der Gaag, in de film met snor en gleufhoed, hoefde tijdens de actie geen slachtoffers te maken. Hij en zijn mannen konden na afloop tevreden naar huis terugkeren. Van der Gaag, die later de vader van Ernst zou worden, heeft de bevrijding gehaald.
Historicus Anne Doedens laat zien waar de overval heeft plaatsgevonden: de eveneens buitgemaakte 200 gulden werd keurig teruggestort, want het verzet wilde niet als dief te boek staan.
VC
U bevindt zich op de rondleiding over de Tweede Wereldoorlog.
Voor het vervolg klik HIER.
