Het eerste, gestencilde ondergrondse blad in Nederland, Bulletin, kwam vanaf 14 juni 1940 tot augustus 1941 regelmatig uit. Het werd geproduceerd bij het huis Aanlegsteeg […]
Lees verder
Afbeelding: Jan Meefout In de moeras- en stinzentuin van de familie Baas in Westbroek staat het beeld van een ridder in gevechtstenue, voorzien […]
Lees verder
Bij het begin van de mobilisatie werden troepen in fort Voordorp en fort Blauwkapel gelegerd, die later, in de meidagen van 1940, een belangrijke rol […]
Lees verder
In ‘het meisje met het rode haar’ vertelt Theun de Vries over het leven van de verzetsstrijder Hannie Schaft tijdens de Tweede Wereldoorlog. Een opvallend […]
Lees verder
Afbeelding: Dit zijn Rob Ywema en zijn hondje Moortje. Ze staan op de hoek van de Groenekanseweg en de Waterweg. De hoeve Klein Jagtlust is […]
Lees verder
Afbeelding: bevrijdingsfeest voor Jagtlust op 8 mei 1945 Eind maart bereikte ons het bericht dat Marrigje Jacoba Lane – Mohr (Ouderkerk a/d IJssel, 13 […]
Lees verder
Afbeelding: Personeel KNMI op 1 juni 1939. Laatste rij 2e van links: mej. Kittie Koperberg, assistent-bibliothecaresse (foto: KNMI) Wie was Kittie Koperberg en waarom zijn we […]
Lees verder
Afgebeeld is een van de valse papieren van Ernst Johannes Minjon die in 1922 in Bilthoven was geboren. Daarop staat de schuilnaam E.K. van Gemeren. […]
Lees verder
Afbeelding: Zomer 1945, Toronto Scottish Regiment uit Canada in De Bilt (Foto Sanders) Bob Smiet is een ‘halve’ Canadees; zijn vader was als Canadees […]
Lees verder
Afbeelding: De gevel van Albert Heijn op Emmaplein 12, voor de oorlog. De naam staat in gouden letters op de gevel, zonder puntjes op de i […]
Lees verder
Willem Godijn en in mindere mate zijn broers Piet en Arie waren de bouwers van de wijk Tuindorp, die tot 1954 deel uitmaakte van de […]
Lees verder
In 2018 vierde de Julianaschool in Bilthoven het 100-jarig bestaan. Henk Veldhuizen (1938), meldde zich voor de reünie met een broer en een zus. Henk, […]
Lees verder
Maurice Meijer, in 1937 in Amsterdam geboren, was van Joodse afkomst. Nadat zijn vader, een tramconducteur, was ontslagen en gedeporteerd en nadat ook zijn moeder […]
Lees verder
Marc Doek (1974) is vader van drie zoontjes. Of zij ooit de vijfde generatie zullen vormen van het textielgeslacht Doek, staat nog in de […]
Lees verder
Voor ons padvinders is de goede tijd begonnen. Overal breekt het nieuwe leven uit. De vogels zingen dat het een lust is. De heerlijke tijd […]
Lees verder
Dit is het begin van een virtuele rondleiding over de hongerwinter en de bevrijding in Maartensdijk en De Bilt. Terwijl overal in het land de […]
Lees verder
Naast de 218 Joodse inwoners van de gemeentes Achttienhoven, De Bilt, Maartensdijk en Westbroek waren er rond de 190 niet joodse slachtoffers, ruim 300 overlevende […]
Lees verder
In veel plaatsen kwamen na de bevrijding misstanden voor zoals het kaalknippen en scheren van meisjes en vrouwen die omgang met Duitsers hadden gehad. Ook […]
Lees verder
Afgebeeld is het openingsbeeld van een film over de bevrijding van Bilthoven (Collectie Nederlands Instituut voor Militaire Historie, NIMH.) De onderstaande film werd op 18 […]
Lees verder U bent aan het einde gekomen van de rondleiding over de hongerwinter en de bevrijding. Deze is het vervolg op de rondleiding over de Tweede […]
Lees verder Inleiding Zwaar getroffen gezinnen konden moeilijk hun verliezen verwerken. Bij Joden en Roma en Sinti was dit verlies soms in de volgende generatie nog scherp […]
Lees verder Inleiding Toen Maartensdijk en De Bilt bevrijd waren, moest er natuurlijk veel worden geregeld. De Duitse militairen in de twee gemeentes werden ontwapend en afgevoerd; […]
Lees verder Inleiding Diverse inwoners van de gemeente hebben hun herinneringen aan die gebeurtenissen opgeschreven. We zien hoe het nieuws van de Duitse nederlagen en de dood […]
Lees verder Inleiding Op 6 mei ondertekende generaal Blaskowitz de overgave van de Duitse troepen in Nederland. Op 7 mei reden de eerste geallieerde militairen via de […]
Lees verder Inleiding Toch verliep de bevrijding niet echt vreedzaam. In de maanden a de invasie in Normandië traden de bezetters al harder op. Dat was in […]
Lees verder Inleiding In afwachting van de geallieerde troepen hadden de Duitsers al in 1944 grote stukken land onder water gezet, ook in De Bilt. Zij troffen […]
Lees verder Inleiding De geallieerde landingen in Normandië in juni 1944 leidden een nieuwe fase in de oorlog in. Het optimisme in Nederland was groot, maar na […]
Lees verder
Het is algemeen bekend dat ons land is bevrijd door Canadezen. Veel inwoners van De Bilt en omgeving denken dan ook dat de Canadezen ook […]
Lees verder
Voor Karel Huijgen begon de oorlog op Dolle Dinsdag 5 september 1944. Hij vluchtte met zijn ouders en zijn broertjes Erik en Frederik vanaf de […]
Lees verder
In de avond van 14 november 1940 steeg vanaf vliegveld Soesterberg een met bommen beladen Heinkel 111 op, om deel te nemen aan het bombardement […]
Lees verder
Wij woonden tegenover de Groen van Prinstererschool en naast het Rooms-Katholieke Verenigingsgebouw in De Bilt. De Duitsers hadden achter dat gebouw een ‘Punt-50-mitrailleur’ opgesteld. […]
Lees verder
Toen de geallieerde troepen van de divisie Polar Bears op 7 mei De Bilt en Maartensdijk binnenreden, hoefden zij daar niet meer te vechten. Na […]
Lees verder
Dit is een uitsnede van het kringplan van de Werken bij Griftenstein uit 1923 (Nationaal Archief, inventaris 3.09.20, nr. 1244.G.) Men ziet op de kaart […]
Lees verder
Aan het optreden van de Britse divisie Polar Bears die ook De Bilt heeft bevrijd, herinneren diverse monumenten, gewoonlijk in de vorm van een ijsbeer. […]
Lees verder
De Utrechtse student medicijnen David de Moulin beschilderde dit bord in de Maaartensdijkse wijk Tuindorp, die grensde aan Utrecht. (Foto Stichting D. de Moulin) In […]
Lees verder
Lieve ouders, als u deze brief krijgt, ben ik niet meer, maar wees er van overtuigd, dat ik door Gods genade goed kan sterven. Het […]
Lees verder
Afgebeeld is het beeld van Frits de Zwerver in Heemse, gemeente Hardenberg (Wikipedia, public domain). Frits de Zwerver was de schuilnaam van ds. Dr. Frits […]
Lees verder
De Bilt en Maartensdijk zijn bevrijd door de Britse 49ste West Riding Infanteriedivisie. Dat was een onderdeel van het Britse leger, maar sinds augustus 1944 […]
Lees verder
De Canadese bevrijders hadden hun kampement onder de bomen van het Van Boetzelaerpark opgeslagen. Daar stonden ook de voertuigen, waaronder de motorfietsen. Die werden op […]
Lees verder
Hierboven: de opening van de schuilkelder in de tuin van het pand Verhulstlaan 7 in Bilthoven. (Foto Dick Berents) In de flyer hieronder werd het […]
Lees verder
Op de foto zien we een groep soldaten tijdens de mobilisatie van 1939. Het bijschrift, dat hier niet is afgedrukt, maakt duidelijk dat het om […]
Lees verder
Afgebeeld is een jeep met ordonnans van de Polar Bears, met daarachter drie kennelijk opgewekt kijkende Duitse Feldgendarmen. Het gezelschap staat voor de ingang […]
Lees verder
In de bovenstaande waarschuwingen uit het voorjaar van 1941 is burgemeester Tjalma van Maartensdijk aan het woord. Er waren ruiten ingegooid in Tuindorp, de wijk […]
Lees verder
Op 27 mei 1943 maakte de burgemeester van De Bilt bekend dat de inwoners hun radio’s moesten inleveren. Daarbij gaf hij per straat aan, op […]
Lees verder
Op woensdag 9 mei 1945 werd bij het Sanatorium Berg en Bosch de bevrijding gevierd. Het begon met het hijsen van de vlag door dr. […]
Lees verder
Op 15 oktober 1941 werd de Nederlandsche Arbeidsdienst of NAD opgericht, aanvankelijk onder de naam Opbouwdienst. Daarmee wilden de Duitse autoriteiten Nederlandse arbeidskrachten gebruiken om […]
Lees verder
Op deze foto zien we hoe een Canadese soldaat op 29 augustus 1945 teruggaat naar Canada. De man op de foto is korporaal Don Gordon […]
Lees verder
Begin 2020 ontstond er contact met de 98-jarige Maps Lane-Mohr. Aan het einde van de oorlog werkte zij in het noodziekenhuis in Bilthoven. Ze schreef […]
Lees verder
Op 3 mei 1942 schoten Duitse kampbewakers John Edward Willem Twiss Quarles van Ufford (1889-1942) uit Groenekan dood, tegelijk met een aantal medegevangenen uit Nederland. […]
Lees verder
Afgebeeld is de kop van het illegale blad De Waarheid en een artikel uit de latere, legale versie van dat blad van 2 augustus 1946. […]
Lees verder
Op 27 januari jl. sprak mevrouw Lalla Weiss op Jagtlust ter gelegenheid van de presentatie van Levenslicht. Zij is vertegenwoordigster van de Sinti-gemeenschap. Het tijdelijke […]
Lees verder
In 2006 publiceerde Het Projectteam Wederopbouw van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg het overzicht Defensie- en oorlogsschade in kaart gebracht (1939-1945). Daarin staat per gemeente […]
Lees verder
Op 26 januari 1945: Duizenden mensen overal vandaan gaan er op uit om eten machtig te worden, op fietsen zonder banden en lopende met kar […]
Lees verder
Langs de Utrechtseweg stonden om de zoveel meter vierkante betonnen schuilplaatsen waar auto’s in konden. Daar stonden wij met heel veel jongens en meisjes bovenop […]
Lees verder
Op deze foto zien we de distributie van rookwaren in Bilthoven. Dat gebeurde met het gebruik van een rokerskaart, waarvan we hieronder een voorbeeld zien. […]
Lees verder
Hier zien we twee foto’s van een bezoek dat rijkscommissaris Seyss-Inquart in juli 1943 bracht aan Maartensdijk, waar hij de plaatselijke afdeling van de Nederlandsche […]
Lees verder
Aan het einde van de oorlog verstopte een groepje jongemannen zich soms in deze grafkelder op de begraafplaats bij de Nederlands Hervormde Kerk aan de […]
Lees verder
Ter gelegenheid van het vijfentwintigjarige jubileum van Jan Brinkhof als organist van de St. Michaëlkerk in De Bilt werd deze foto genomen. Jan zit in […]
Lees verder
Hier zien we de geheime telefooncentrale van de Centrale Inlichtingendienst of CID in Tuindorp, toen nog een deel van Maartensdijk, zoals die er in de […]
Lees verder
Bij de verkiezingen voor de provinciale staten op 17 april 1935 behaalde de NSB, die een nieuwe politieke partij was, zeer hoge resultaten. In De […]
Lees verder
De gemeente Maartensdijk werd aan het einde van de oorlog bestuurd door de NSB’er Anton Gerrit Jongsma (1899-1960), die in oktober 1944 werd benoemd tot […]
Lees verder
In de gemeente Maartensdijk werd de bevrijding van de Duitse overheersing uitbundig gevierd. Hier zien we hoe de waarnemende burgemeester van Maartensdijk D. Udo een […]
Lees verder
Op deze foto’s, die zijn gemaakt door een onbekende fotograaf, zien we de aftocht van de Duitse troepen langs de Utrechtseweg in De Bilt. […]
Lees verder
Winter 1944-45. Het was zondagmorgen. Er was een bom gevallen op de spoorlijn. Bij de overweg hielden de Duitsers de kerkgangers aan om te helpen […]
Lees verder
We moeten dat eens even oefenen, had meester Thierry van de Montessorischool in Bilthoven gezegd. Daarmee bedoelde hij dat zijn hele school van zo’n […]
Lees verder
Hier zien we hoe stukken land langs de Utrechtseweg ter hoogte van de Werken bij Griftenstein door de Duitse bezetters onder water zijn gezet. (Fotos […]
Lees verder
Hier zien we de rij voor de centrale keuken van Inventum. (Foto RHC Vecht en Venen) Inventum was een fabriek van huishoudelijke elektrische apparaten aan […]
Lees verder
Dit bord stond in de Tweede Wereldoorlog bij de grens van de gemeente De Bilt aan de Utrechtseweg. (Foto RHC Vecht en Venen) Dergelijke bordjes […]
Lees verder
Afgebeeld is een zender-ontvanger die door verzetslieden en geheime dienstmensen tijdens de Tweede Wereldoorlog werd gebruikt om vanuit bezet gebied met ‘Londen’ te communiceren. (Het […]
Lees verder
Toen in de Tweede Wereldoorlog het gebrek aan eten steeds groter werd, spoorde de overheid de bevolking aan om beukennootjes te rapen. Op de poster […]
Lees verder
Afgebeeld is Lucia Henriette Maria Agnes Ziegenhardt (1907-1980), die met haar mans naam bekend stond als Loes van Overeem. (Foto Wikipedia). Zij was hoofd van […]
Lees verder
In 1941 werden de Biltsche Courant en de Bilthovensche Courant opgeheven. Na de oorlog was de Bilthovensche Courant de eerste die weer verscheen. We zien […]
Lees verder
Voorjaar 2013 zond omroep Max de serie Oorlogsgeheimen uit: een televisieserie over zoektochten naar het verleden. In de aflevering De knokploeg van mijn vader, stond […]
Lees verder
Philip de Leeuw, die was ondergedoken in Bilthoven, gaf leiding aan de aanslag op de spoorlijn Utrecht-Amersfoort in november 1944. Dit koste het leven van […]
Lees verder
Op de foto zien we hoe tegen het einde van de oorlog op het terrein van Inventum aan de Leijenseweg en de Brandenburgerweg Zweeds wittebrood […]
Lees verder
“De kinderen van Versteeg moeten onder de wol.” Zo luidde in 1944 een codebericht van Radio Oranje vanuit Londen voor ir. Willem Hupkes, president-directeur van […]
Lees verder
In september 1944 gaf de regering in ballingschap uit Londen de opdracht aan de diverse verzetsgroepen in Nederland om zich te bundelen. Al of niet […]
Lees verder
Schrijf eens een stukje over de lagere school voor de jubileumschakeltjes, dat zal je maar gevraagd worden, schrijft Ireen bij het 50-jarig jubileum van de […]
Lees verder
In de Vierklank van 11 mei 2016 beschreef Henk van de Bunt de vier mei-viering van dat jaar in Groenekan. Hij citeerde daarbij Groenekanner Julius […]
Lees verder
Ferdi van der Ham was een verzetsheld uit Bilthoven. In de zomer van 1941 zeilde hij nog met zijn vrienden op de Loosdrechtse Plassen. (Zie […]
Lees verder
De N.V. Zeepfabrieken ‘Bilthoven’ aan de Rembrandtlaan 18 in Bilthoven (Bron: Geheugen van Nederland). Het bedrijf was hier gevestigd van 1938 tot 1941. Meer […]
Lees verder
Tijdens de nationale dodenherdenking van 1969 waren er op verschillende plekken in Nederland incidenten. In Bilthoven vond een protest plaats van ongeveer dertig leerlingen, oud-leerlingen […]
Lees verder
Afgebeeld is ‘de Stenen Man’ op de fusilladeplaats van Kamp Amersfoort. (Foto: Anne Doedens). Dertien inwoners van De Bilt gingen via dat kamp hun dood […]
Lees verder
Walter Maas maakte de bevrijding mee in Bilthoven. Hij werd bekend doordat hij in 1949 de stichting Gaudeamus oprichtte, die de moderne muziek wil bevorderen. […]
Lees verder
Hierboven: Burgemeester Van der Borch viert de bevrijding aan de arm van enkele jongedames. (Foto het Utrechts Archief) De burgemeester, die in 1943 vervangen […]
Lees verder
De overgave van een deel van de Duitse troepen werd geregeld in De Bilt. De opperbevelhebber in Nederland was generaal Christiansen. Hij liet de onderhandelingen […]
Lees verder
Toen op 4 mei bekend werd dat het Duitse leger zich had overgegeven, waren veel Duitse soldaten daarvan nog niet doordrongen. Zij stonden niet toe […]
Lees verder
De joodse Eduard Veterman was toneelschrijver en regisseur in Den Haag, later Amsterdam waar hij kort aan De Hollandse Schouwburg verbonden was. Tijdens de Tweede […]
Lees verder
In de tuin van Soestdijkseweg 15 in de Bilt staat een bijzonder monument. Vijf stangen komen vanuit de grond omhoog en buigen op verschillende plekken […]
Lees verder
In 1943 vorderde de Duitse Wehrmacht Jagtlust, dat tot dan toe als gemeentehuis van De Bilt was gebruikt. Daar werd de administratieve staf gevestigd van […]
Lees verder
De dag na het capitulatienieuws verscheen de eerste groene jeep in de Van der Helstlaan met twee rode baretten op breed lachende en zwaaiende zeer […]
Lees verder
De jazz-band. Ik zou vóór zaterdag flink gaan oefenen. In het dorp op het Emmaplein was een houten muziektent opgetrokken. Hij was leeg nu, zo vroeg […]
Lees verder
In het dagboek van Luise Kramer-Scheffels kan men lezen: 4/5: Holland capituleert. Eindelijk. 6/5: De laatste twee dagen een gekkenhuis, kinderen met oranje mutsen, vlaggetjes, […]
Lees verder
Het Nederlands Brandweerorkest is gevestigd in Bilthoven. Vroeger werd deze vereniging de Brandweerharmonie genoemd. Het is het enige brandweerorkest in Nederland. Onderdelen van de vereniging […]
Lees verder
Op deze foto is het Joodse echtpaar Leipold te zien met getuigen en familie tijdens hun bruiloft in Maartensdijk (foto: NIOD Instituut voor oorlogs-, holocaust- […]
Lees verder
In 1943 vonden in heel Nederland de april-meistakingen plaats. Staken was ook een manier om zich te verzetten. In De Bilt waren opvallend veel werknemers […]
Lees verder
Pim Reintjes (1919-2014) uit Hollandse Rading kende een veelbewogen leven. Tijdens de oorlog was hij actief in het verzet en overleefde hij twee concentratiekampen. Na […]
Lees verder
Afgebeeld is een bunker van een bunkercomplex gebouwd in de driehoek tussen de Bilderdijklaan, Tollenslaan en Hasebroeklaan. (Foto: collectie d’Oude School) Meer informatie In […]
Lees verder
Afgebeeld is Rembrandtlaan 74, ‘Sursum Corda’ of ‘De harten omhoog’. (foto: Henk van de Bunt, Vierklank) Dit pand is een herinneringsplek van betekenis in Bilthoven. […]
Lees verder
