Het water rondom de Biltse forten werd nogal eens anders gebruikt dan voor militaire doelen. [Fort Ruigenhoek, beeldbank NIMH nr. 2011-1077. Collectie Foto Technische Dienst Luchtvaartafdeeling, 1920-1940]
Omwonenden werden met de Biltse forten geconfronteerd wanneer er oefeningen waren of de vuurkracht en effectiviteit van kanonnen en mitrailleurs werd getest, waarbij ook met scherp werd geschoten. Daarover werd bericht in het Utrechts Nieuwsblad, zoals in de nummers van 16 september 1905, 10 juni 1908, 8 maart 1913, 26 april 1915 en 6 december 1922.
Omwonenden merkten de gevolgen van de aanwezigheid van de forten doordat er stevige beperkingen waren vanwege de Kringenwet van 1853, waardoor bouw van opstallen en andere bouwsels binnen de zogenaamde ‘verboden kringen’ hetzij onmogelijk hetzij aan zware beperkingen onderhevig was. Er moest een ‘vrij schootsveld’ vanuit het fort zijn. (Meer hierover kan men lezen door HIER te klikken.) Soms werden genoemde verboden kringen zelfs uitgebreid, zoals in november 1921 (Utrechtsch Nieuwsblad, 25 november 1921).
Intussen ondervonden de forten vaak door de bouwers onbedoeld gebruik. Op 19 februari 1902 opende een particuliere ondernemer een ijsbaan op de fortgracht van fort Voordorp. Op 20 mei 1905. Op 2 december 1919 berichtte het Utrechtsch Nieuwsblad over een schaatswedstrijd door de leden van de Veterinaire Studenten IJsclub ‘Houdt Moed’ op de gracht van fort Voordorp, waar een 160 meter lange ijsbaan was aangelegd. Bij het schaatsen op de fortgrachten konden er ongelukken plaatsvinden zoals de twee incidenten waarover het blad op 23 januari 1897 berichtte, die leidden tot een nat pak en een nare val.
Het water van de forten trok met name gedurende de zomer. Op 21 augustus 1924 bericht het blad over het verzoek van een aantal inwoners van Utrecht aan het college van B&W om vergunning te verlenen voor het zwemmen in de fortgracht van Ruigenhoek. (Meer over daarna gestarte het zwembad De Kikker kan men lezen door HIER te klikken.)
De forten gaven meer ‘onmilitaire’ bezigheden van de omwonenden en van de bezetting te zien. In het najaar van 1914 werden er bijvoorbeeld, volgens het Utrechtsch Nieuwsblad van 30 september 1914 op fort Voordorp ‘militaire huisvlijtwedstrijden’ georganiseerd door de Utrechtse ‘Volksbond tegen drankmisbruik’. We lezen dat een vertegenwoordiger van de commissie die de organisatie van de wedstrijden op zich had genomen ‘een toespraak hield tot de militairen teneinde voor deze de groote en goede betekenis uiteen te zetten van de huisvlijt, het nuttig en aangenaam bezig zijn in de vrije uren, bij wijze van ontspanning’.
U bevindt zich op de zestiende post van de rondleiding Bilts Werelderfgoed: de forten. Voor het zeventiende artikel, over de wisselende bezettingssterkte van de forten, klik HIER.
AD