Bij de moderne tijd passen ook moderne ontwikkelingen in de volkscultuur. Nieuwe vormen hebben de rol van de oude volksverhalen voor een groot gedeelte overgenomen.
Aan het begin van de twintigste eeuw werden nieuwe gebeurtenissen zoals de Wereldoorlog en de komst van de auto in de dorpen van De Bilt nog voorspeld met de oude voortekenen zoals vuurballen aan de hemel.
De anekdote werd langzaam vervangen door de mop. Het voorbeeld van de eetbare maden is een tussenvorm.
Nieuw is het broodje aap-verhaal. Het behoort net als het klassieke volksverhaal tot de volkscultuur, maar het is niet van generatie op generatie doorgegeven. Het wordt ook verspreid door moderne middelen zoals kranten en tegenwoordig ook sociale media. Het broodje aap-verhaal probeert niet zoals het volksverhaal een verklaring te geven voor verschijnselen die men niet begrijpt en heeft gewoonlijk ook niet een bovennatuurlijk karakter; men wil allen maar vermaken en verbazen. Een diepere betekenis is dan ook ver te zoeken. Wel speelt het in op de angsten van de moderne mens. Veel broodje aap-verhalen lijken dan ook op horrorstories.
We bepreken hier het verhaal van de Biltse beer en een verhaal over mensen die aan haken werden opgehangen bij een villa. Bij het ontstaan van dat laatste verhaal speelde ook de jeugd een rol.
Bij de folklore hoort ook het geloof in astrologie en occultisme, dat geïllustreerd wordt door de aanwezigheid in Bilthoven van Mellie Uyldert, het ‘kruidenvrouwtje’.
Een van de hedendaagse media, de krant, was zelf het object van mythevorming toen de term de Biltse Vaatdoek in het spraakgebruik doordrong.
Moderne mythevorming via de sociale media neemt vaak de vorm aan van nepnieuws. Door de gedeeltelijke anonimiteit en de brede verspreiding van sociale media is dat voor een regio als de gemeente De Bilt moeilijk te onderzoeken. Toch zouden we ook dat een onderdeel van de volkscultuur kunnen noemen.
DAB
