In 1902/3 kwam huidige huis Voordaan gereed, de opvolger van een in 1900 gesloopte voorganger. (Voordaan in 2023, foto Anne Doedens; oorkonde van de eerste steenlegging, Utrechts Archief, inv. nr. 750: familiearchief Grothe.)

 

Meer informatie

In 1919 overleed de bewoner, Willem Theodoor Grothe van Schellach. Zes jaar later werdhet huis ingericht als sanatorium. We lezen in het Utrechtsch Nieuwsblad van 19 juni 1925:

‘Het heerenhuis “Voordaan” te Groenekan wordt als Sanatorium ingericht. Men heeft lang geleden in ons blad kunnen lezen, dat er plannen bestonden hier ter stede een Sanatorium te stichten voor zenuwzwakke, rust en zorg behoevende dames uit den gegoeden stand. De toenmalige commissaris der Koningin Baron van Lynden van Sandenburg en de Burgemeester dr . Fockema Andreae hadden zich reeds geïnteresseerd voor deze inrichting, terwijl de directie ook reeds van H.M. de Koningin een blijk van belangstelling mocht ontvangen. Vele moeilijkheden deden zich voor, men kon niet slagen met den koop van een perceel geschikt voor een Sanatorium als hier bedoeld . Eindelijk dan toch is thans de directrice mevrouw Knijff er in mogen slagen ( slagen ) haar reeds jaren gekoesterde plannen ten uitvoer te kunnen brengen. Thans is van de N .V. “Gemeenschappelijk Eigendom” te ’s Gravenhage het bekende kapitale heerenhuis “Voordaan” te Groenekan, waarbij ruim 9000 M2 . grond (park en bosch) – de vroegere woning van de familie Grothe van Schellach – gehuurd met recht tot koop. Een en ander wordt thans met den meesten spoed in orde gemaakt , opdat het Sanatorium zoo gauw mogelijk in exploitatie genomen kan worden. Personeel moet nog aangesteld worden ( een hoofdverpleegster is er reeds ). Einde Juli hoopt de directrice het Sanatorium gereed te hebben . Iedere dokter kan er zijn eigen patiënten behandelen, laten wij liever zeggen iedere patiënte kan er zoo zij wil door haar eigen dokter behandeld worden. Het Sanatorium is tevens bedoeld voor z.g . operatiepatiënten, hulpbehoevende en bejaarde dames kunnen er zich voor goed vestigen.’

In 1942 werd het huis met park door eigenaar Sölner verkocht aan de ‘Nationalsozialistische Volkswohlfahrt’, een Nazi organisatie. Er kwam een school waarbij beroepsopleidingen voor meisjes. Aankomende verpleegsters werden geïndoctrineerd met nazi-ideeën. Tijdens de oorlog werd het huis ook gebruikt als ‘Erholungsheim’ voor Duitsers om op verhaal te komen en waren er de Winterhulp Nederland en de Nederlandsche Volksdienst gevestigd. In september 1945 huurde de Stichting De Opbouw het verbeurd verklaarde pand van het Rijk. Er werd een kindertehuis in gevestigd. De gemeente kocht het pand op 11 september 1946 voor 45.000 gulden. In de volgende jaren werd Voordaan een tehuis voor verstandelijk gehandicapten. We lezen in het Utrechtsch Nieuwsblad van 27 juli 1955:

‘Naar wij vernemen zal Huize Voordaan te Groenekan , een inrichting voor normale jongens en meisjes van de stichting De Opbouw te Utrecht worden overgeplaatst naar een nieuwe inrichting Dennenoord in Doorn.’

Tot in de jaren tachtig bleef Voordaan onderdak bieden aan aan kinderen en jongeren met een verstandelijke beperking. Voordaan stond schandelijk genoeg bekend als het ‘debieleninternaat’. Vanaf 1982 was sprake van ‘orthopedagogisch project leefeenheden – begeleidingsvormen voor jongeren met beperkte ontwikkelingsmogelijkheden’.

Aan het eind van de twintigste eeuw verkocht de gemeente het pand, nadat er jaren lang meningsverschillen daarover hadden bestaan en er zelfs sprake was van de bouw van een appartementengebouw naast het huis. In 2001 vestigde EMC, dat zich bezig houdt met bedrijfstrainingen zich in Huize Voordaan. Het pand werd in zijn oude glorie hersteld. De vergader- en trainingsruimtes worden sinds 2010 ook verhuurd aan andere organisaties. Met elkaar werken deze bedrijven in het pand samen samen in de ‘The Learning Collective’.

AD

Literatuur:

naast de hierboven genoemde krantenartikelen de site www.huizevoordaan.nl en: W. van Schaik, Orkanen over Voordaan. Geschiedenis van een landgoed (Groenekan 2006).