Afbeelding: het bedrijf Visman in de jaren ’30. De zaak en de woonruimte waren sinds de opening in 1919 vrijwel verdrievoudigd. Het woonhuis links naast de winkel was bestemd voor het personeel (familiecollectie Visman)

Gijs Visman (1883-1964) en Aafje Drees trokken in de beginjaren van de vorige eeuw van Amsterdam naar Bilthoven. Een belangrijke aanleiding voor de verhuizing was dat Aafje leed aan astma en behoefte had aan schone lucht. In 1919 openden ze een winkel op de hoek van de Vinkenlaan en de toenmalige Lijsterlaan. Bij het vijftigjarige jubileum in 1969 stonden hun zoon Chiel (1906 – 1970) en schoondochter Map Havekotte aan het roer. Vanaf 1977 ging het bedrijf Visman verder als franchisevestiging binnen het Blokkerconcern. Dit maal onder leiding van (klein)dochter Hanneke (1944) en haar man Pieter de Liefde.

Meer informatie

Vanaf 1919 verkocht Visman allerlei producten waar het nog piepjonge Bilthoven behoefte aan had. Zoals gereedschap, spijkers en schroeven, gaas en asfaltpapier per meter, schreef de Biltsche en Bilhovense Courant bij het 50-jarig jubileum in 1969. Het jubileumfeest vond plaats in Hotel Heidepark.

(…) er is wel het een en ander veranderd in de afgelopen 50 jaren, vertelde mevrouw Visman-Havekotte aan de pers. Zo bestonden bv vroeger de buizen van de waterleiding uit lood, met aan de binnenkant een stuk tinnen voering. Als er een stuk buis onbruikbaar was geworden, dan smolt men de tin er heel zorgvuldig uit om dit dan weer te gebruiken voor het solderen.

Met de jaren breidde firma Visman uit van spijkers en schroeven naar sanitair, haarden, fornuizen en andere huishoudelijke artikelen. Er was technisch personeel in dienst voor de aanleg van water-, gas- en elektriciteitsleidingen. Het oorspronkelijke winkelwoonhuis op de hoek kreeg een volledige etage erbij en er kwam een woning voor het personeel. Op dit woonadres, Julianalaan 20, groeide Gijs en Aafjes kleindochter Hanneke Visman op met haar vier zusjes.

Mijn moeder was een Havekotte, vertelt Hanneke. Haar ouders dreven een boekhandel annex sigarenwinkel aan het Emmaplein. Zodoende maakt Hanneke deel uit van de eerste generatie die persoonlijk is voortgesproten uit de nieuw gevestigde detailhandel in Bilthoven Centrum.

Hanneke’s echtgenoot Pieter en Jan Lammertink, de man van haar zus, kwamen in het bedrijf. Was Gijs Visman in 1919 gestart met een klantenkring van 207 dorpelingen, vijftig jaar later en parallel met de bevolkingstoename van het dorp, had zoon Chiel al 3000 klanten. Hanneke: Bij het jubileum werden personeelsleden onderscheiden vanwege hun trouwe dienst van dertig, veertig en zelfs vijftig jaar.

Opgroeien in Bilthoven

Hanneke bezocht de openbare Van Everdingenschool aan de Soestdijkseweg, samen met haar buurjongen Andries Tabak van de groentewinkel op Vinkenlaan 3 en haar buurtvriendinnen Wil van Mourik en Annemieke van Veenendaal van kapsalon Jaspers.

Na de lagere school volgde ze de HBS op De Werkplaats. Amusement was er in overvloed in de jaren ’50. Buitenspelen deed ze op straat of in het bos achter ’t Jodendom. Hanneke korfbalde bij Biko (Biltse Korfbal) en schaatsen deed ze bij IJsclub Het Biltsche Meertje. Het echte Biltsche Meertje bij de Gregoriuslaan, maakt ze de vergelijking met het huidige meertje aan de rand van landgoed Houdringe dat nu die naam draagt.

Het bedrijf Visman moderniseerde verder onder leiding van Hanneke’s ouders. De gedrukte advertenties in het Bilthovensch Adresboek uit 1927 en 1937 werden in de jaren ’60 live-productpresentaties van de nieuwste blenders, mixers en keukenmachines van Philips, Braun en natuurlijk Inventum. Plaats van handeling: de grote zaal van hotel-restaurant De Schouw. In de tussentijd behaalde vader het praktijkdiploma Centrale Verwarming en dat betekende weer een nieuwe installatietechniek voor het bedrijf Visman. Helaas overleed hij al een jaar na het jubileum in 1970, pas 64 jaar oud. Daarna zou er veel veranderen en verdween de naam Visman van de winkelpui.

Blokker

In 1976 kwam er een volledige renovatie. Bouwbedrijf De Jong bouwde drie winkeleenheden en op de bovenetages kwamen appartementen. Mijn moeder verkocht het installatiebedrijf en op Vinkenlaan 1  stapte ze, samen met onze zwager Jan Lammertink, over op de verkoop van witgoed en verlichting. Bij de sluiting in 1986 ging de naam Visman voorgoed van de winkelpui.

In de twee andere winkeleenheden aan de Julianalaan zetten Pieter en ik vanaf 1977 de tak huishoudelijke artikelen voort als franchisenemer van Blokker. Daarmee zijn we in 1993 gestopt en we verhuurden de zaak aan het Blokkerconcern. Dat filiaal zou later verhuizen naar een andere locatie aan de Julianalaan, waarna de winkel werd verkocht. 

Op de hoek Vinkenlaan en Julianalaan is nu de makelaardij Ruijssenaars gevestigd. Zodoende wordt op deze locatie nog steeds een antwoord op woonvragen gegeven. Hanneke en Pieter wonen tegenwoordig in het Gelderse Voorthuizen.

VC

U bevindt u op de Rondleiding Bilthoven Centrum. Voor het vervolg klik HIER. 

 

Met dank aan Hanneke de Liefde – Visman en Pieter de Liefde.

Bron: Bilthovens Panorama, 26 juni 1969

 

Afbeelding: Eerste versie van de firma Visman in 1919. De stichters Gijs en Aafje poseren voor de deur (familiecollectie Visman)