In het uiterste zuidwesten van de vroegere gemeente Westbroek, aan de Vecht, in de huidige Utrechtse wijk Overvecht, lagen vanaf 1629 een aarden verdedigingswerk (tegen […]
Lees verder
In 1874 werd in Fort Voordorp onderzocht, hoe een kanon met een affuit of onderstel uit de opslagplaats of remise naar de plaats waar het […]
Lees verder
Op dit kaartje van omstreeks 1930 ziet men een ontwerp voor een bewakingspost bij de toegangsweg naar Fort Ruigenhoek, de Ruigenhoekse Dijk. [Nationaal Archief, 4.OBGK […]
Lees verder
Op het universiteitsterrein De Uithof – voor een groot deel Bilts grondgebied tot een grenscorrectie met Utrecht – ligt het Fort op de Hoofddijk. Het […]
Lees verder
Tot 1954 waren Westbroek en Achttienhoven zelfstandige gerechten of (later) gemeenten. Op de grens van deze twee gemeenten werd in de jaren 1819-1821 fort De […]
Lees verder
Deze geheime Deze kaart uit 1937 toont het ambtsgebied van de wachter van het Fort op de Biltstraat en de Werken van Griftenstein. (Nationaal Archief, […]
Lees verder
In 1880 stelde het ministerie van oorlog een memorandum met bijbehorende kaarten op. Daar viel in te lezen welke bezettingsmacht het fort in oorlogstijd nodig […]
Lees verder
In 1880 stelde het ministerie van oorlog een memorandum met bijbehorende kaarten op. Daarin viel in te lezen welke bezettingsmacht het fort in oorlogstijd […]
Lees verder
In 2021 werd – naast de Stelling van Amsterdam (1996) – ook de Nieuwe Hollandse Waterlinie Unesco Werelderfgoed. De Bilt heeft drie belangrijke forten […]
Lees verder
Afgebeeld is dat deel van het werelderfgoed De Nieuwe Hollandsche Waterlinie dat men aanduidt met de term ‘de Stelling van Utrecht’. [Afbeelding Rijksoverheid] Meer […]
Lees verder
De bouw van de forten Voordorp en Ruigenhoek had alles te maken met de oplopende Frans-Duitse spanningen die uiteindelijk uitliepen op de Frans-Duitse oorlog van […]
Lees verder
De forten Ruigenhoek en Voordorp werden doorgaans door een fortbewaker bewaakt. Een enkele keer was er ook een compagnie; 100 tot 150 man waren dan […]
Lees verder
Op 20 maart 1939 maakte een militair vliegtuig een noodlanding in een weiland bij fort Ruigenhoek en sloeg over de kop. [Rotterdamsche Courant, 21 maart […]
Lees verder
Sinds 2021 zijn de forten van de Nieuwe Hollandse Waterlinie Unesco Werelderfgoed. Een aantal ligt binnen de gemeentegrenzen van De Bilt. Hieronder een overzicht van […]
Lees verder
Ook De Bilt werd in 1947 geconfronteerd met de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog. Tijdens ‘Operatie Product’, ook wel aangeduid als de ‘Eerste Politionele Actie’ (van 21 juli […]
Lees verder
In 1874 werd aan de Tweede Kamer door minister van oorlog Weitzel in de begroting voor 1875 een nieuw te bouwen fort Westbroek voorgesteld: er […]
Lees verder
De Utrechtse burgemeesterszoon kolonel Hendrick van Weede (1631-1700) woonde op een buiten in Achttienhoven dat op kaarten wordt aangeduid als Collel Weede. De restanten […]
Lees verder
Veel foto’s van forten als Ruigenhoek en Voordorp uit de periode kort na hun bouw zijn er niet. (Bouwtekening van gebouwen van fort Ruigenhoek uit […]
Lees verder
In september 1787 vluchtten de patriotten voor de naderende Pruisen uit Utrecht. Tot die tijd hadden zij het de bewoners van Wetsbroek en Achttienhoven knap […]
Lees verder
Echt beproefd werden de forten van de Nieuwe Hollandse Waterlinie nooit. In 1914 noch in 1940 speelden ze een rol van betekenis. Toch beschikken […]
Lees verder
Afgebeeld is de bezetting van fort Spion bij Loosdrecht in 1915. Deze foto had ook goed genomen kunnen worden in een van de Biltse forten. […]
Lees verder
In de veertiende, vijftiende en zestiende eeuw waren de dorpen van het huidige De Bilt soms het slachtoffer van oorlogsgeweld. Het was de tijd van […]
Lees verder
In augustus 1869 veranderden De Bilt en de bossen en heidevelden van het nog niet bestaande Bilthoven in een groot legerkamp en oefenterrein voor complete […]
Lees verder
Deze bijzondere kaart van ‘den sergeant majoor J.A. van der Monde’ van fort Blauwkapel en omgeving laat de situatie vlak na de bouw van het […]
Lees verder
Na 1673 – het jaar waarin de Fransen vertrokken – moesten de Maartensdijkers nog vele jaren lang de financiële gevolgen van het Rampjaar dragen. Er […]
Lees verder
Afbeelding: Model Uitlegger (Rijksmuseum Amsterdam) Bij de opening van de expo Rampjaar 1672/1673 in het Streekmuseum Vredegoed gaf redacteur Anne Doedens een lezing over […]
Lees verder
In 1799 stuurde De Bilt twee inwoners, Klaas van Ingen en Jan Overvest, met twee karren en vier paarden naar Noord-Holland om mee te helpen […]
Lees verder
Onlinemuseumdebilt.nl biedt de bezoekers van de site de mogelijkheid om een belangrijk boekwerk over de geschiedenis van het veen tussen Utrecht en Westbroek als Ebook […]
Lees verder
Afbeelding: Kasteel Amerongen voordat de Fransen het vernielden in 1673. De herdenking van het Rampjaar in de Biltse kernen opende op 9 april 2022 […]
Lees verder
Afbeelding: Kasteel Nijenrode in Breukelen werd door de Fransen verwoest (Andries Schoemaker) De herdenking van het Rampjaar in de Biltse kernen opende op 9 […]
Lees verder
Afbeelding: Rampjaar 1672 begint: Engelse marine overvalt de Smyrnavloot De herdenking van het Rampjaar in de Biltse kernen opende op 9 april 2022 in […]
Lees verder
Afbeelding: Boerenhoeve geplunderd (Abraham Bloemaert 17e eeuw) De herdenking van het Rampjaar in de Biltse kernen opende op 9 april 2022 in de NH-kerk […]
Lees verder
Afbeelding: stadhouder Willem III houdt beraad bij de Hollandse Waterlinie. Op de achtergrond zijn fortificatie Bodegraven. (Schoolplaat J. Haijnde van Papendrecht 1911) De herdenking […]
Lees verder
Afbeelding: Het dorp Waverveen werd zwaar getroffen door het Rampjaar (Andries Schoemaker) Vanuit Utrecht wilden de Fransen snel doortrekken naar de provincie Holland om […]
Lees verder
Afbeelding: Wreedheden op een boerderij (Romeyn de Hooghe, Rijksmuseum Amsterdam) Westbroek was het toneel van allerhande Franse wreedheden tegen de boerenbevolking. In het voorjaar […]
Lees verder
Oorlog en weer hebben veel met elkaar te maken. Meteorologische waarnemingen zijn van groot militair belang. Veldslagen kunnen heel anders aflopen als het weer plotseling […]
Lees verder
De opvang van Oekraïense vluchtelingen in Nederland in oorlogstijd in 2022 is geen unicum. Zo vluchtten in 1914 één miljoen Belgen naar ons land. De […]
Lees verder
Afbeelding: De Biltse Steenstraat (Andries Schoemaker) In juli 1672 maakte het dorp De Bilt kennis met koning Lodewijk XIV van Frankrijk. Die begaf zich […]
Lees verder
Afbeelding: De 17e eeuwse hoeve De IJzeren Mortier aan de Dorpsweg in Maartensdijk heeft de Fransen in 1672 zien komen en in 1673 zien gaan. […]
Lees verder
Aan de vooravond van de Pruisische inval, in september 1787, lagen prinsgezinde troepen in Zeist. Niet alleen de bewoner van Sandwijck, Van Oostrum de Jongh, […]
Lees verder
In september 1787 vielen Pruisische troepen de Republiek binnen. De broer van prinses Wilhelmina, de Pruisische koning, schoot zijn zuster en haar man, de stadhouder […]
Lees verder
Henrick had niet alleen jonge kinderen. Hij had ook een wat oudere zoon, Cornelis (Zie hiervoor de volgende post). Deze diende in het leger van […]
Lees verder
In 1573 raakte pastoor Hendrick Hendricksz. van Haestrecht in ernstige moeilijkheden. Hij was toen naar Haastrecht getrokken, waarschijnlijk zijn geboortedorp dicht bij Gouda. De streek […]
Lees verder
Afgebeeld is een detail van een kaart van Danckerts uit 1700, met daarop duidelijk zichtbaar het woord ‘Aquila’, de naam van de eigenaar van […]
Lees verder
Adolf van Nieuwenaer, stadhouder van Utrecht had in 1588 een forse kluif aan de ‘huislieden’ (boeren) van de twee dorpen Westbroek en Achttienhoven. (Prent van […]
Lees verder
In 1672 viel de Franse koning Lodewijk met meer dan 100.000 man de nieuwe staat Nederland (officieel de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden) binnen. […]
Lees verder
Afgebeeld is een bericht in de Opregte Haerlemsche Courant van 10 juni 1673. Dit blad is een van de oudste Nederlandse couranten. Het eerste nummer […]
Lees verder
Bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog in augustus 1914 werd in ons land de mobilisatie afgekondigd. De verdediging van de fortengordel rond Utrecht lag […]
Lees verder
In het Rampjaar en in 1673 hield de Utrechtse regent Everard Booth een dagboek bij. Het biedt een mooi inzicht in het effect van de […]
Lees verder
Het slot Abcoude was een plek waaraan een boer die in 1672 en 1673 op de hofstede Eyckenstein werkte, later slechte herinneringen zal hebben overgehouden. […]
Lees verder Afgebeeld is een deel van een kaart met de Biltse Steenstraat uit 1572, een eeuw voor het Rampjaar dat gewest en stad Utrecht zwaar trof. […]
Lees verder
Afbeelding: Biltse vrijwilligers (1945) op weg naar Engeland voor scheepstransport naar Nederlands-Indië. Bron: de Stichtse (collectie Ton Zumbrink) Wie kent de personen op de foto? […]
Lees verder
Afbeelding: Het graf van Arend Verkroost op de erebegraafplaats Pandu in Bandung, Indonesië (collectie Arend Niebeek) Recent verscheen de Nederlandse speelfilm ‘De Oost’. De film […]
Lees verder
De getoonde afbeelding komt uit een vroeg achttiende-eeuwse bron, die naar aanleiding van de herdenking van het Rampjaar van 1672 in 2022 zal worden gepubliceerd. […]
Lees verder
Afgebeeld is een sierelement op de gevel van boerderij de IJzeren Mortier, het enige zichtbare overblijfsel van het Rampjaar, 1672, in Maartensdijk (zie onderaan deze […]
Lees verder
Afgebeeld is het is een prent van Romeyn de Hooghe over wreedheden op een boerderij (Rijksmuseum Amsterdam). Die werden zeker door de Fransen begaan in […]
Lees verder
Op 18 januari 1482 werd vrijwel geheel De Bilt verwoest. Huurlingen plunderden ook Vrouwenklooster, Vredendaal en Oostbroek. Dat was een gevolg van de Stichtse Oorlog. […]
Lees verder
Dit is een uitsnede van een kaart van de stad Utrecht met gedeelten van De Bilt en Bunnik. (Beeldbank Utrechts Archief, catalogusnr. 216126.) Men ziet […]
Lees verder
Dit is een uitsnede van het kringplan van de Werken bij Griftenstein uit 1923 (Nationaal Archief, inventaris 3.09.20, nr. 1244.G.) Men ziet op de kaart […]
Lees verder
Hier zien we hoe stukken land langs de Utrechtseweg ter hoogte van de Werken bij Griftenstein door de Duitse bezetters onder water zijn gezet. (Fotos […]
Lees verder
Dit zijn twee afbeeldingen uit het originele manuscript van Schoemaker in de Koninklijke Bibliotheek te Den Haag (KW 78 HW58). (Foto’s: Anne Doedens.) De teksten […]
Lees verder
Afgebeeld is een kaart uit het Nationaal Archief met de titel Kaart met waterpassing van de Kerkeindseweg met het terrein ten noorden van Utrecht tussen […]
Lees verder
De Nieuwe Hollandse Waterlinie staat op de nominatie voor de Werelderfgoedlijst. In De Bilt liggen een paar belangrijke forten: Ruigenhoek en Voordorp. (Foto’s Anne Doedens.) Een […]
Lees verder
Afgebeeld is een tekening van Jan de Jong in De Schaapherder, Een verhaal uit den Utrechtschen oorlog, 1481-1488. Dit boek verscheen in een reeks herdrukken […]
Lees verder
Afgebeeld is een plafondschildering in slot Zuilen die in opdracht van Hendrik Jacob van Tuyll van Serooskerken werd aangebracht. Hij was heer van Westbroek in […]
Lees verder
Afbeelding: Blauwkapel in 2013 (foto HenkvD Wikipedia). Op kerstavond 1945 ontsnapte de oorlogsmisdadiger Willem Sassen uit Fort Blauwkapel waar hij gevangen gezet was. Men vertelt […]
Lees verder
Deze foto toont een deel van Fort Blauwkapel. (Foto wikipedia/HenkvD) Op de plaats van het huidige fort was er door de patriotten al in 1787 […]
Lees verder
De Nieuwe Hollandse Waterlinie, die in de negentiende eeuw ontwikkeld werd, bestond uit terreinen die men onder water kon zetten en uit forten. Drie forten […]
Lees verder
Dit is een portret van Maarten van Rossum te paard (Cornelis Anthonisz., 1540 – voor 1542. Rijksmuseum). Maarten van Rossum (omstreeks 1490-1555) was een Gelderse […]
Lees verder
Hier ziet met beelden uit de Heilig Grafkapel van Vrouwenklooster. Het is het werk van een onbekende maker van een grafleggingsgroep met drie heilige vrouwen […]
Lees verder
Aan weerszijden van de Utrechtseweg, vlakbij de benzinestations, kan men nog altijd de resten zien van een infanteriestelling die bekend staat als de Werken bij […]
Lees verder
Dit fragment van een schilderij van Adam Frans van der Meulen (coll. Rijksmuseum) toont Lodewijk de XIV voordat hij de Rijn oversteekt in juni 1672. […]
Lees verder
In de late middeleeuwen is De Bilt meermalen platgebrand door binnenvallende troepen, in 1372 vanuit Kleef en in 1421 vanuit Gelre. Afgebeeld is de […]
Lees verder
In 1869 bezocht koning Willem III Fort De Bilt. Hij is de man met de baard die in het midden staat. De foto is gemaakt […]
Lees verder
Fort Ruigenhoek was een onderdeel van de zogenaamde tweede, vooruitgeschoven, kring forten uit derde bouwperiode. Daarbij hoorden ook de forten Voordorp, Werk aan de Hoofddijk, […]
Lees verder